Is plantaardige melk gezond?
Een aantal jaar geleden maakten plantaardige melksoorten een opmars in Nederland. In de randstad groeide de trend razend snel. En niet alleen onder de mensen met een lactose intolerantie, maar ook onder de mensen zonder intoleranties en allergieën. Lactose-vrije melk en sojamelk zijn de lactose-vrije melksoorten die we al jaren kennen, maar doordat er steeds meer soorten bij kwamen, werden er veel meer mensen enthousiast. De motivatie van veel plantaardige melk-drinkers is dat deze melksoorten gezonder zijn dan koemelk, maar is plantaardige melk gezond? In dit blog vertellen we je meer over plantaardige melk en of je daadwerkelijk veel gezonder bezig bent.
Is plantaardige melk gezond in het kort:
Plantaardige melksoorten
Er zijn ontzettend veel plantaardige melksoorten op de markt. Het begon bescheiden met lactose-vrije en sojamelk. Lactose-vrij melk is alleen niet plantaardig, maar koemelk met extra lactase. Lactase is het eiwit dat mensen met een lactose intolerantie missen, waardoor de lactose niet goed afgebroken kan worden in het lichaam.
In korte tijd is het aanbod van plantaardige melksoorten flink uitgebreid. Naast sojamelk vind je onder andere nu ook haver-, amandel-, kokos-, gele spliterwten-, hazelnoot- en cashewmelk in de schappen. En we zijn nog lang niet klaar met de uitbreiding van plantaardige melksoorten. Makers zijn erachter gekomen dat veel meer producten geschikt zijn om melk van te maken. Ideaal voor mensen met een lactose intolerantie en/of koemelk allergie. Plantaardige melk maak je door het product, zoals haver, te blenden met water en dit door een hele fijne zeef te halen. Plantaardige melk kun je dus ook heel eenvoudig zelf thuis maken.
Verrijkte plantaardige melksoorten
De meeste mensen kregen van hun ouders/verzorgers te horen dat je bij elke maaltijd een glas melk moet drinken voor sterke botten. Dit komt doordat koemelk rijk is aan calcium en vitamine D. Daarnaast bevat koemelk ook een hoog gehalte aan vitamine A, B2 en B12 en mineralen fosfor, kalium, magnesium en zink. Dit zijn essentiële voedingsstoffen en zitten niet standaard in plantaardige melksoorten, of zijn in hele kleine hoeveelheden aanwezig. Daarom worden de meeste plantaardige melksoorten die je in de supermarkt vindt, verrijkt met vitaminen en mineralen. Toch blijkt dat wanneer je alleen plantaardige melksoorten drinkt, je niet voldoende van deze vitaminen en mineralen binnenkrijgt. Het lichaam neemt namelijk bepaalde vitaminen en mineralen die in groenten en granen voorkomen minder goed op dan de vitaminen en mineralen in dierlijk voedsel.
Plantaardige barista melk
Ook koffie wordt nu veel gedronken met plantaardige melksoorten. Vooral Oatly is een erg populaire melk voor in de koffie. Om plantaardige melk te kunnen opschuimen, worden er zuurteregelaars en vetten aan de melk toegevoegd. Een plantaardige melk zonder extra zuurteregelaar kan niet goed opgeschuimd worden, door het gebrek aan eiwitten en vetten. Koop dus altijd de barista versie van bijvoorbeeld amandelmelk, anders zul je geen latte art kunnen maken in je kopje koffie.
Zuurteregelaars zijn goedgekeurd door de voedsel- en warenautoriteit. Ze worden aan het product toegevoegd om de pH waarde van het product te veranderen. Dit heeft invloed op smaak en structuur. Ze worden aan plantaardige barista melksoorten toegevoegd omdat koffie een bepaalde pH waarde heeft. De plantaardige melksoorten zonder zuurteregelaar zijn hier niet tegen bestand en zullen gaan stremmen. Zonder zuurteregelaars kun je dus geen plantaardige melk gebruiken in een cappuccino.
Plantaardige melk vs. koemelk in de koffie
Er zit een groot verschil tussen plantaardige melksoorten en koemelk. Niet alleen de ingrediënten maar ook de voedingswaarde. Ze hebben beide zo hun voor- en nadelen. We zetten de twee tegenover elkaar. Voor het gemak kiezen we hieronder voor barista haver- en volle koemelk.
Plantaardige melk per 100 ml
Energie: 59 kcal
Vetten: 3 gram
Waarvan verzadigd: 0.3 gram
Koolhydraten: 6.6 gram
Waarvan suikers: 4 gram
Eiwitten: 1 gram
Voedingsvezels: 0.8 gram
Zout: 0.1 gram
Volle melk per 100 ml
Energie: 64 kcal
Vetten: 3.6 gram
Waarvan verzadigd: 2.5 gram
Koolhydraten: 4.6 gram
Waarvan suikers: 4.6 gram
Eiwitten: 3.3 gram
Voedingsvezels: 0 gram
Zout: 0.11 gram
Zoals je hierboven kunt zien bevat de volle koemelk veel meer verzadigde vetten dan de barista havermelk. Daarnaast bevat de volle koemelk meer eiwitten dan de barista havermelk. Het verschil in kcal is te verwaarlozen, deze verschillen niet veel van elkaar.
Lang verhaal kort
Is plantaardige melk gezond? Het blijft een lastig antwoord, omdat het niet persé je gezondheid verbetert wanneer je plantaardige melk wel drinkt in plaats van helemaal geen melk. Is het een gezonder alternatief dan volle koemelk? Wanneer je kijkt naar de verzadigde vetten, wel. Maar kijk je naar de vitaminen, mineralen en eiwitten, dan loopt koemelk toch een streepje voor. Wanneer je een plantaardige levensstijl leidt, dan moet je goed kijken of je wel genoeg vet-oplosbare vitaminen, mineralen en eiwitten binnenkrijgt. B12 is een vitamine die alleen voorkomt in dierlijke voedingsstoffen, diëtisten raden dan ook aan om deze te supplementeren. Maar, naast je eigen gezondheid, zijn plantaardige melksoorten een stuk beter voor het milieu. Het is geen nieuws dat de hoeveelheid koemelk dat nu gedronken wordt echt te veel is. Neem dus een keer een cappuccino haver, of vervang de room in je gerecht voor sojaroom. Qua smaak zul je niet veel hoeven in te leveren.