Column | Als de broek strak staat

Er bestaan best veel vooroordelen over barista’s. We verdienen weinig, we zijn allemaal extravert, het is een bijbaan en we zijn de hele dag eigenlijk alleen maar aan het kletsen. En daar komt nog een schepje bovenop als je je identificeert als vrouw en achter een bar werkt. Het woord ‘barista’ is dan wel genderneutraal, maar gasten aan de andere kant van de bar zijn dat soms absoluut niet. Het is misschien een minder gezellig onderwerp, maar ook dít maak ik mee. En ook dit moet bespreekbaar zijn.

Soms werk ik met collega’s die uiteindelijk niet zoveel met de koffie te maken hebben. Ze nemen bestellingen op, brengen bestellingen weg, doen de afwas en pakken het gebak in. Als gasten vragen hebben over de koffie, dan ben ik the right woman for the job. Toch was er een gast die de vragen liever aan mijn mannelijke collega stelde. Mijn collega wist er geen antwoord op te geven en seinde naar mij. Ik beantwoordde de vragen, maar de gast bleef oogcontact houden met mijn collega. En hij bleef vragen stellen aan mijn collega. Nu denk je misschien: a joh, hij bedoelde het vast niet zo. Of: misschien was ‘ie gewoon aan het flirten met je collega. Yep, dat kan. Op zulke momenten heb ik zelf ook die gedachtes en slaat de twijfel bij me toe. Maar het gebeurt vaker. En elk voorbeeld is er eentje te veel.

De tekst gaat verder onder de advertentie

Laatst werkte ik met een mannelijke collega op een evenement. Het was ontzettend druk. Er gingen kilo’s koffie doorheen en we werkten als een geoliede machine. Er was geen tijd voor fouten. En toch werd ik binnen een fractie van een seconde uit mijn werkflow gehaald. Iemand bestelde een espresso. Ik had er nét een gezet. De gast keek ernaar, wees naar mijn collega en zei: “Nee, ik wil dat hij ‘m maakt. Dan is ‘ie vast sterker.” Mijn collega deed wat er van hem gevraagd werd. Begrijpelijk, want het was druk en we moesten snel handelen. Geen gezeur, geen discussie. Maar ik denk ook dat mijn collega zich niet besefte wat hij daarmee deed. Dat de seksistische opmerking niet alleen gemaakt kon worden, maar dus ook werd bevestigd.

Meestal is het heel makkelijk om de knop om te zetten en weer deel uit te maken van die geoliede machine. Deze keer was de knop ver te zoeken en staarde ik naar mijn espresso met een hoofd vol vragen. Had mijn collega niet door dat het seksistisch was? Of maak ik het groter dan het is? Word ik begrepen als ik dit ter sprake breng? Of is het onprofessioneel om het überhaupt ter sprake te brengen?

De tekst gaat verder onder de advertentie

Vaak laat ik het gaan, want dan gebeurt het snel en onopvallend. Als gasten het bijvoorbeeld eerst even moeten verwerken wanneer ze erachter komen dat mijn vrouwelijke collega de eigenaresse van de koffiezaak is. Of als het druk is, ik een keertje niet lach, geen tijd heb voor een praatje en er wordt gevraagd of het wel goed met me gaat: “Voel je je niet lekker? Heb je niet goed geslapen? Ben je je lach kwijt?” Dat heb ik nou nog nooit iemand horen vragen aan mijn hardwerkende mannelijke collega’s. En dan heb je ook het geflirt, de telefoonnummers die worden achtergelaten en de ongepaste opmerkingen. “Als de broek strak staat, ben je gek als je er niet op slaat,” zei een opa die hand in hand met zijn kleindochter langsliep terwijl ik gebukt het terras stond op te ruimen. Ik ben zelfs een keer opgewacht na mijn dienst door twee jongens omdat ik vast wel even een drankje wilde doen. Mijn glimlach, mijn kleding, mijn blijdschap en mijn geslacht zijn geen uitnodiging voor bovenstaande. Ik ben gewoon ik.

Tegelijkertijd heb ik ze ook hoor. Die seksistische opvattingen. Als ik een verse gemberthee en een espresso uitserveer aan een heterostel, geef ik zonder na te denken de thee aan de vrouw. Als ik de jampot niet openkrijg vraag ik aan een man of hij het even wil proberen. En als een man een iced latte met karamel bestelt, moet ik gniffelen. Er is werk aan de winkel dus. Ook voor mij. En hopelijk verzamel ik geen verhalen meer waarmee ik een vervolg zou kunnen schrijven op dit onderwerp. 

* Ik had deze column graag genderneutraal en inclusief willen schrijven, maar dat vond ik erg lastig. Ik hoop natuurlijk dat dit onderwerp voor niemand herkenbaar is, maar door mijn eigen ervaringen en de ervaringen van vrouwelijke collega’s denk ik dat je hier vooral over kan meepraten als je je identificeert als vrouw. Voor iedereen die dit leest: voel je vrij om jouw eigen ervaringen/vergelijkbare verhalen (persoonlijk) met mij te delen. Ik luister, als je daar behoefte aan hebt.

-Rebecca