Waarom zijn sommige koffiebonen vet?

Als je moest kiezen tussen een koffieboon met een glanslaagje of een matte koffieboon, welke zou je dan kiezen? Voor veel mensen ziet een glanzende koffieboon er aantrekkelijker uit, maar eigenlijk is dit glanslaagje zowel voor de smaak als voor je eigen gezondheid niet goed. Dit glanslaagje wordt onder andere gevormd door de branding. Maar waarom zijn sommige koffiebonen vet en andere bonen niet?

Bevatten koffiebonen vet?

Koffiebonen zijn van zichzelf relatief vet, zeker in vergelijking met andere boon- en zaadsoorten. De exacte hoeveelheid vet in koffiebonen varieert, dit is afhankelijk van oorsprong, klimatologische omstandigheden, soort (arabica of robusta bijvoorbeeld) en de manier waarop ze worden verwerkt en gebrand. Over het algemeen bevatten koffiebonen ongeveer 10-15% vet. Het grootste gedeelte aan vet in de koffieboon is verzadigd vet. Verzadigde vetsoorten hebben slechte eigenschappen, maar deze vetten kunnen je gelukkig in je kopje koffie voorkomen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van een filterpapiertje.

Waarom vormt er een vetlaagje om de koffieboon?

Vind jij glanzende koffiebonen er lekkerder en mooier uitzien dan matte koffiebonen en heb je het idee dat dit een goede koffieboon is? Dan zullen we je helaas moeten teleurstellen. Een vetlaagje om de koffieboon geeft namelijk vaak aan dat de koffieboon te donker gebrand is. Een te donker gebrande koffieboon wordt heel bitter en bevat die lekkere natuurlijke aroma’s niet meer. Tijdens het brandproces brandt de brander de koffiebonen in een grote trommel met hete lucht. Wanneer de temperatuur stijgt, hoor je de bonen poppen (zoals popcorn). Dit noemen we de ‘first crack’. Wanneer de koffiebonen een tweede keer poppen, gaan de bonen zweten. Door dit zweten gaan de vetten een soort laagje om de koffieboon vormen. Hoe langer de bonen zweten, des te meer vet eruit de boon komt.

Ook na de branding kunnen de bonen nog gaan zweten door grote temperatuurwisselingen bijvoorbeeld.

Zijn vette koffiebonen slecht voor de machine?

Vette bonen plakken. Op de lange termijn vormen deze vetten en oliën een dikke laag tussen de maalschijven en bij volautomaat machines in het hele binnenwerk. Deze dikke laag kan ervoor zorgen dat de machine er op een bepaald moment mee ophoudt. Voor de duurzaamheid van je machine is het dus wel aan te raden om een lichter gebrande (matte) boon te kiezen.

Zijn vette koffiebonen slecht voor je gezondheid?

Alle koffiebonen bevatten vet, maar deze worden vooral schadelijk wanneer de vetten en oliën op hele hoge temperaturen worden verhit. Dit gebeurt bij een fast-roast (productie koffie) of een hele donkere branding. Als je er helemaal zeker van wil zijn dat er geen schadelijke stoffen in je kopje koffie zitten, kies je voor een slow roast (vooral bij specialty coffee) en gebruik je een papieren filter. Papier heeft namelijk de eigenschap vet te binden. Hierdoor blijven de vetten en oliën achter in het papieren filter. De V60 is bijvoorbeeld een hele eenvoudige en goedkope filtermethode. Je zou zelfs nog een papieren filter in je filterhouder kunnen doen voor een ‘gefilterde’ espresso. Let er dan wel op dat de druk verhoogd wordt door de toevoeging van het filterpapiertje.

Hoe weet je of de koffiebonen vet zijn?

Over het algemeen kun je het al lezen op de verpakking. Wanneer er bijvoorbeeld de term ‘extra dark’ of ‘extra sterk’ wordt gebruikt, kun je er bijna van uitgaan dat deze boon erg vet is. Maar over het algemeen is het erg lastig om zonder de zak te openen te weten of de koffiebonen vet zijn.

Hoe weet je of de koffiebonen niet vet zijn?

• De koffie is een specialty coffee. Specialty koffiebonen worden nooit heel donker gebrand. Branders van specialty koffiebonen willen de natuurlijke aroma’s van de koffieboon namelijk versterken, niet verbranden.
• Kies voor een light tot dark branding. Het woordje ‘extra’ zegt vaak al dat het een hele donkere boon zal zijn.
• Kies een boon die net is gebrand. Wanneer koffiebonen langere tijd liggen, bestaat de kans dat de koffiebonen weer gaan zweten door oxidatie. Of de boon net is gebrand kun je zien aan de branddatum op de verpakking. Staat deze er niet op? Dan weet je eigenlijk niet hoe oud de boon is.

Hulp bij het kiezen van de juiste koffiebonen

Tijdens onze barista workshops laten we verschillende koffiebonen proeven en laten we zien wat een goede koffie nou zo goed maakt en hoe je dit kan herkennen. Wij vinden het belangrijk dat je kiest voor kwaliteit en niet kwantiteit. Wil je eerst meer informatie? Stuur ons dan een berichtje via Whatsapp!