De koffiecultuur van Japan 

Het was in Japan geen liefde op het eerste gezicht wat betreft koffie. Toen Nederlandse handelaren het product voor het eerst op de markt brachten in de 17e eeuw, sloeg het niet aan, maar… Fast forward naar het begin van de 21e eeuw waarin er gemiddeld meer dan 3 kilogram koffie per persoon per jaar wordt gedronken. Naast de populariteit van Japanse en Westers koffieketens, worden ook traditionele koffiehuizen erg gewaardeerd in het land. Hoe ziet de koffiecultuur van Japan eruit en wat heeft het te maken met de cultuur in het algemeen?

Japanse koffiecultuur in het kort:

Japan: hoge context cultuur

De koffiecultuur van een land is sterk verbonden met de algemene cultuur. Daarom is het interessant om te weten dat Japan een hoge context cultuur heeft. In zo’n cultuur wordt veel gezegd door middel van de context, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Nederlandse cultuur waarbij je doorgaans genoeg aan wat er gezegd of gedaan wordt. In Japan en andere hoge context culturen is wat er niet wordt gezegd of gedaan juist erg belangrijk. Dit soort landen hechten veel waarde aan non-verbale communicatie, rituelen en ongeschreven regels. In de Japanse cultuur staat harmonie in het bijzonder centraal.

Westerse koffieketens

In Westerse koffieketens zie je weinig terug van de Japanse cultuur, omdat hier de Westerse de overhand heeft. Koffiezaken zoals Starbucks zijn vooral populair onder jongeren, misschien wel door sociale mediagebruik waardoor ze veel van de Westerse cultuur meekrijgen. Daarnaast kenmerken veel van deze ketens zich door aesthetic koffies met siroopjes en instantkoffies, wat ze mogelijk aantrekkelijk maakt voor jonge mensen. 

In Japan heeft high-end koffie ook zeker een markt. In tegenstelling tot snelle en goedkope instant koffie, lijkt deze koffie niche op wat wij Specialty Coffee noemen. Door de tijd en aandacht die hier aan de koffie wordt besteed, is het vaak een stuk duurder. De doelgroep van deze koffie is vaak wat ouder, simpelweg omdat ze meer te besteden heeft. Daarnaast heb je traditionele koffiehuizen waarin de Japanse cultuur wel duidelijk naar voren komt.

Kissaten: traditioneel Japans koffiehuis

Met het Japanse 喫茶店 of Kissaten, wordt een traditioneel koffiehuis bedoeld. In 1888 werd de eerste Kissaten geopend in Tokyo en ongeveer 100 jaar later waren koffiehuizen uitgegroeid tot een echt concept. De Japanse koffiehuizen werden dé plek om samen te komen en naar muziek te luisteren in een ontspannen sfeer. De ingetogenheid van een Kissaten weerspiegelt het belang van harmonie in de Japanse cultuur. Daarnaast stond aandacht voor detail centraal in zowel het zetten van de koffie als de service. Het zal je daarom niet verbazen dat handmatige zetmethodes zoals pour over, een vorm van Specialty filterkoffie, veel werden gebruikt.

Hedendaagse koffiecultuur Japan

Tegenwoordig kenmerkt de Japanse koffiecultuur zich door een combinatie van traditie en moderne standaarden en is ook de espresso er niet meer weg te denken. In tegenstelling tot de koffiecultuur van Italië, is het in Japan ongebruikelijk om ‘even snel’ een kop koffie te drinken aan de bar. Koffie (of thee) drinken is en blijft er een ritueel; je neemt er echt de tijd voor. Veel traditionele koffiehuizen in Japan hebben vandaag de dag nog het nostalgische interieur van toen, met vintage meubels, glas-in-lood en veel bruintinten, en de sfeer is er nog even relaxed en gastvrij.